TANAP’tan 2018’de gaz alabileceğiz

‘Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Sistemine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kısaca, TANAP diye adlandırılan projenin hedefi, Şah Denizi’nden çıkarılacak Azeri gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştıracak boru hattının inşasıdır.
Proje kapsamında, Türkiye’nin Gürcistan sınırından başlayarak, Yunanistan sınırına kadar 1.800 km uzunluğunda, 142 cm çapında boru hattı döşenecek.
Başlangıçta 10 milyar metreküpü Avrupa’ya, 6 milyar metreküpü ise Türkiye’ye olmak üzere yıllık 16 milyar metreküp doğalgaz sevkiyatı yapılacak.
İlk safhası 2018’de tamamlanması öngörülen projede Türkiye yüzde 30 paya sahip.
TANAP projesinin toplam maliyetinin 12 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor. Döşenecek doğalgaz borusundan Türkiye kullanımı için Eskişehir ve Trakya’dan gaz alınacak.

Taşıma ücreti yüksek

TBMM’de 10 Eylül’de onaylanan anlaşmaya göre Türkiye, bin metreküp gaz için Eskişehir’de 79 dolar, Trakya’da 102 dolar taşıma bedeli ödeyecek.
BOTAŞ, eğer ek yatırım yaparak, gazı kendi sisteminden taşısaydı, bin metreküp için 13 dolar taşıma bedeli ödeyecekti. Bazı uzmanlar bu fiyatın sadece ekonomik açıdan değerlendirilmemesi gerektiğini, bunun siyasi bir karşılığı olduğunu vurgularken, bazı uzmanlar ise bu fiyatın Azeri gazını en pahalı gazlardan biri yapacağını savunuyor.
TANAP’tan alınacak gaz için paçalda (ortalama) 90 dolar taşıma bedeli ödenmesi halinde gazın maliyetinin 400 dolarları aşacağı belirtiliyor. Bu fiyat ile Azeri gazının Rus ve İran gazından daha pahalı bir gaz olacağı söyleniyor.
TANAP’ın sadece ekonomik olarak değerlendirilmemesi gerektiğini belirtenlere göre ise, Türkiye’nin Azeri gazına ihtiyacı var. 2018’den sonra Türkiye’nin ihtiyacını karşılayabilecek başka kaynak yok.

Türkiye, 2013’te gerçekleştirdiği 45.2 milyar metreküplük doğalgaz ithalatıyla dünya sıralamasında 9’uncu sırada.
Geçen yıl en fazla doğalgaz ithalatını gerçekleştiren ülke 122 milyar metreküple Japonya. Bu ülkeyi, 88.7 milyar metreküple ABD ve 88 milyar metreküple Almanya takip etti.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, geçen yıl doğalgazın yüzde 20.78’i konutlarda, yüzde 45.85’i elektrik üretiminde, yüzde 25.11’i sanayide tüketildi.

Rusya’ya bağlıyız

Türkiye, 2013’te doğalgazının yüzde 58’ini Rusya’dan, yüzde 19’unu İran’dan ve yüzde 9’unu da Azerbaycan’dan boru hatlarıyla ithal ederken, geriye kalan yüzde 14’lük miktarı ise başta Cezayir ve Nijerya olmak üzere diğer kaynaklardan LNG olarak aldı.
Rusya, Katar ve Norveç ise dünyanın en büyük üç doğalgaz ihracatçısı konumunda. Rusya, geçen yıl 196 milyar metreküp doğalgaz ihracatı gerçekleştirdi. Rusya’yı 113 milyar metreküple Katar ve 107 milyar metreküple Norveç izledi.
Bilindiği gibi geçtiğimiz günlerde Katar ziyareti sırasında 2014-2015 kış döneminde, boruyla gelen gazın açığını kapatmak arayışında, 1.2 milyar metreküplük LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) alımı konusunda anlaşma sağlandı. Gaz 9 gemiyle taşınacak. 2013 yılının son ayında da Katar’dan 5 gemi LPG ithal edilmişti.

Milliyet / Güngör Uras