Şanghay’da Türkiye'ye ilk görev

Türkiye, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün yeni Enerji Kulübü Başkanı oldu. Türkiye için karar oy birliğiyle alındı.

Şanghay İşbirliği Örgütü Enerji Kulübü Dönem Başkanlığı yalnızca üye ülkeler arasında Rus alfabesindeki sıralamasına göre dönüşümlü olarak üstleniliyordu. 22 Kasım’da yapılan toplantıda örgütte diyalog partneri statüsü ile yer alan Türkiye’nin de savunduğu, “Sadece üye ülkeler değil, tüm statülerdeki ülkeler de dönem başkanlığını üstlenebilsin” önerisi kabul edildi.

2017’den itibaren

Ayrıca, ülkelerin Rus alfabesine göre sıralı olarak dönem başkanlığı yerine, gündem esasına göre başkanlığın belirlenmesi de kararlaştırıldı. Yeni alınan kararlar doğrultusunda yeni dönemin yani 2017’nin dönem başkanının Türkiye olmasına oy birliği ile karar verildi.

Örgütün enerji alanında daha derin işbirliği yapma zorunluluğu tezi, 2006’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından gündeme getirildi. Enerji Kulübü ilk olarak üye ülkeler arasında enerji güvenliği konusunda diyaloğu geliştirme, enerji stratejilerinin güncelleştirilmesi ve enerji alanında işbirliği imkânlarının artırılmasını amaçlıyordu. Ancak daha sonra kulübün daha geniş boyutta faaliyet göstermesi kararlaştırıldı.

6 Asil üyesi var

Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan'ın asil üyeleri olduğu örgüt, zaman içinde 10 ülkenin de diyalog ortağı ve gözlemci üye statüsü kazanmasıyla bölgesel olarak gücünü göstermeye başladı.

Örgütün kuruluşundan bu yana askeri tatbikat ve eğitimlerle gündeme gelmesi özellikle Batı'da büyük endişelere yol açmış, Pekin ve Moskova gibi iki askeri gücün dahil olduğu ŞİÖ'nün "Doğu'nun NATO'su olacağı" söylentileri çıkmıştı.

ŞİÖ'nün etkin ülkelerinden Çin, ŞİÖ'nün kesinlikle hiçbir ülkeye karşı faaliyet yürütmediğini ve misyonu gereği dünya barışını hedef alan bir çizgide güvenli adımlar attığını, askeri ya da siyasi bir güce dönüşmesinin söz konusu olmadığını vurgulamıştı.

Birliğin temelleri 1996 yılında, Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan'ın sınır bölgelerinin silahsızlandırılması ve bölgesel iş birliğinin teşvik edilmesi amacıyla oluşturduğu Şanghay Beşlisi ile atıldı.

Resmen 15 Haziran 2001 tarihinde kurulan ŞİÖ'nün altı asil üyesi Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan. Örgütte, Moğolistan, İran, Afganistan ve Belarus gözlemci üye statüsünde, diyalog ortağı ülkeler de Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya, Nepal ve Sri Lanka.

Milliyet